รู้จักกับ “ปรากฎการณ์-เสาแสงสีรุ้ง” (Light Pillar) ที่อุณหภูมิจะต้องติดลบขั้นสุด-ถึงจะเห็นได้
ลำแสงที่ดูเหมือนถูกส่องลงมาจากยานของมนุษย์ต่างดาวนี้ แท้จริงคือปรากฏการณ์ทางธรรมชาติชื่อว่า “เสาแสง” (Light Pillar) มักปรากฏขึ้น ณ บริเวณขั้วโลก หรือในพื้นที่ที่อุณหภูมิติดลบ -10 ถึง -20 เช่น ฟินแลนด์ แคนาดา นอร์เวย์ อลาสก้า หรือทวีปขั้วโลกทั้งเหนือและใต้ มีลักษณะเป็นลำแสงเส้นตรงส่องลงมาจากท้องฟ้า เป็นปรากฏการณ์ที่เกิดจากกระบวนการสะท้อนแสง (Reflection of Light)
ซึ่งการเกิดเสาแสงนั้นขึ้นอยู่กับ 3 ปัจจัยดังนี้ 1.อุณหภูมิ 2.แหล่งกำเนิดแสง 3.ความมืด โดยเริ่มจากอุณหภูมิเย็นจัด – จนเกิดผลึกน้ำแข็งในชั้นบรรยากาศทำหน้าที่เป็นกระจก – แสงจากพื้นโลกส่องขึ้นไป (เช่น แสงจากไฟถนน แสงไฟบ้าน ไฟรถยนต์ หรือไฟจากตึกสูง เป็นต้น) – สะท้อนกับผลึกน้ำแข็งกลับลงมายังพื้นโลกเป็นเส้นตรงอย่างที่เห็น โดยจะสามารถมองเห็นแสงเหล่านั้นได้ดีในตอนกลางคืน
นี่เป็นหลักการเดียวกันกับที่เราเห็นแสงวิบวับบนผิวน้ำทะเลเมื่อพระอาทิตย์ขึ้น-ตก ซึ่งผิวน้ำก็ทำหน้าที่เหมือนกระจกสะท้อนแสงอาทิตย์ออกไปเช่นกัน แต่สาเหตุที่เราไม่เห็นมันวิ่งขึ้นเป็นเส้นตรงเพราะผิวน้ำนั้นไม่เรียบ ทำให้ไม่สามารถมองเห็นเป็นเส้นตรงได้
แบบนี้ถ้าอยากเห็นต้องไปขั้วโลกเหนือเท่านั้นเหรอ ? ตอบ : ไม่จำเป็นครับ ขอแค่อุณภูมิต่ำจนติดลบมาก ๆ ก็พอ อย่างเช่น ทะเลทรายในอิหร่านเองก็เคยเกิดปรากฏการณ์เสาแสงนี้เช่นกัน เนื่องจากในตอนกลางคืนอุณหภูมิจะเย็นจัดจนติดลบได้สูงถึง -10 องศา ซึ่งเพียงพอจะให้ปรากฏการณ์ดังกล่าวได้
เพิ่มเติม – มารู้จักกับปรากฏการณ์ “ซันด็อก” (Sun Dog) ซึ่งที่มาของชื่อด็อกนี้ไม่เกี่ยวกับสุนัขแต่อย่างใด เพียงแต่ปรากฏการณ์นี้จะทำให้เราเห็นพระอาทิตย์กลายเป็น 3 ดวง ซึ่งเปรียบเสมือนสุนัขข้างกายนั่นเอง มีชื่อทางการว่า “พาร์ฮีเลีย” (Parhelia)
โดยกระบวนการเกิดนั้นคล้ายกับการเกิดเสาแสง เพียงแต่ต่างตรงที่เสาแสงเกิดจากการสะท้อนของผลึกน้ำแข็งในชั้นบรรยากาศ แต่ซันด็อกเกิดจากการหักเห ซึ่งมักจะเกิดขึ้นเมื่อแสงอาทิตย์ชนกับผลึกน้ำแข็งที่ลอยตัวอยู่ในแนวราบ ที่มีลักษณะเป็น 6 เหลี่ยม – เมื่อแสงชนเข้ากับเหลี่ยมของผลึก – แสงจะกระจายออกด้านข้าง 2 ฝั่ง – เกิดเป็นเงาแสงอาทิตย์ 3 ดวงนั่นเอง
Fact – ปรากฏการณ์แสงเหนือ-ใต้ (Aurora) เกิดจากการชนกันระหว่างก๊าซในชั้นบรรยากาศโลกกับอนุภาคไฟฟ้าที่ถูกปล่อยออกมาจากดวงอาทิตย์ จนเกิดการระเบิดเป็นลำแสงสีต่าง ๆ โดยออกซิเจนจะให้แสงสีเขียวหรือสีแดง ไนโตรเจนให้สีน้ำเงินหรือสีแดง ฮีเลียมให้สีฟ้าและสีชมพู ซึ่งจะเกิดในระดับความสูงตั้งแต่ 80-1,000 กิโลเมตร เหนือพื้นดิน
Fact 2 – “เมืองยาคุตสค์” (Yakutsk) ตั้งอยู่ทางตะวันออกของภูมิภาคไซบีเรียในรัฐซาฮา ประเทศรัสเซีย และได้ชื่อว่าเป็นเมืองหนาวที่สุดในโลก ซึ่งมีหมู่บ้านแห่งหนึ่งชื่อ “โอมยาคอน” เคยวัดได้อยู่ที่ -88 องศาเซลเซียส ซึ่งช่วงฤดูร้อนอุณหภูมิสูงสุดอยู่ที่ประมาณ 34.6 องศาเซลเซียส
